Στην κατηγορία χαμηλού και μέσου βαθμού επικινδυνότητας μπορεί να υπάρχει κάποιου βαθμού συνεισφορά του γενοτύπου, κληρονομουμένων γονιδίων δηλαδή, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν το μεταβολισμό καρκινογόνων ουσιών που σχετίζονται με διατροφικούς παράγοντες.
Στην κατηγορία υψηλού βαθμού επικινδυνότητας ανήκουν οι περιπτώσεις κληρονομούμενου καρκίνου παχέος εντέρου και ορθού όπως το Lynch syndrome και η Οικογενής Αδενοματώδης Πολυποδίαση (FAP). Σε αυτές τις περιπτώσεις ο γενότυπος (κληρονομούμενα γονίδια) παίζει καθοριστικό ρόλο και καθορίζει με μαθηματική σχεδόν ακρίβεια την ανάπτυξη του καρκίνου παχέος εντέρου.
Η αξιολόγηση της επικινδυνότητας βασίζεται κυρίως στη λήψη ατομικού και οικογενειακού ιστορικού με ακρίβεια.
Το ατομικό ιστορικό πρέπει να επικεντρωθεί κυρίως σε:
- ύπαρξη συμπτωμάτων (αίμα στα κόπρανα, αλλαγή των κενώσεων, κοιλιακός πόνος) που πρέπει να διερευνηθούν
- στο ιστορικό πολυπόδων του παχέος εντέρου
- ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου
- ιστορικό καρκίνου σε άλλο όργανο
- ιστορικό χρόνιας φλεγμονώδους νόσου του παχέος εντέρου
Αναφορικά με το οικογενειακό ιστορικό αυτό που πρέπει να καταγραφεί με ακρίβεια είναι:
- αν αναπτύχθηκε καρκίνος (και σε ποιο όργανο) σε κάποιο από τα μέλη της οικογένειας
- αν ναι τότε σε ποιά ηλικία αναπτύχθηκε ο καρκίνος
- αν υπήρξε παρουσία πολυπόδων παχέος εντέρου
Ι. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΧΑΜΗΛΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ
Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν όσοι:
- Δεν έχουν ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου
- Δεν υπάρχει 1ου βαθμού συγγενής (γονέας, παιδί) με ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου
- Ένας συγγενής 1ου βαθμού με καρκίνο παχέος εντέρου που διαγνώστηκε από την ηλικία των 50 ετών και μετά
ΙΙ. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΜΕΣΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ
Σε αυτή την κατηγορία υπάρχουν δύο διαβαθμίσεις επικινδυνότητας:
α) Άτομα με μέσο χαμηλό ρίσκο είναι αυτοί που:
- Έχουν ένα συγγενή με ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου πριν την ηλικία των 50 ετών
- Έχουν δύο συγγενείς με ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου μετά την ηλικία των 60 ετών
β) Άτομα με μέσο υψηλό ρίσκο είναι αυτοί που:
- Έχουν τρεις η περισσότερους 1ου βαθμού συγγενείς με ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου αλλά κανέναν πριν την ηλικία των 50 ετών
- Έχουν δύο 1ου βαθμου συγγενείς με ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου πριν την την ηλικία των 60 ετών
ΙΙΙ. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΥΨΗΛΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ
Σε αυτη την κατηγορία ανήκουν άτομα που έχουν:
- Μέλος οικογένειας με γνωστό Lynch syndrome
- Μέλος οικογένειας με γνωστό κληρονομουμένο οικογενές σύνδρομο όπως η Οικογενής Αδενοματώδης Πολυποδίαση (FAP) η άλλο σύνδρομο οικογενούς πολυποδίασης.