Η αντιμετώπιση του καρκίνου του ορθού έχει εξελιχθεί σημαντικά τις τελευταίες δυο δεκαετίες. Αλλαγές στα παραδείγματα θεραπείας έχουν συσχετιστεί με βελτιωμένη επιβίωση και επιβίωση χωρίς νόσο.
Ίσως η πιο σημαντική χειρουργική θεραπεία του καρκίνου του ορθού ήταν η ολική μεσοορθική εκτομή που εισήχθη στις αρχές της δεκαετίας του 1980 και συνέβαλλε σημαντικά στη μείωση της τοπικής επανεμφάνισης του καρκίνου του ορθού. Ένα άλλο σημείο καμπής ήταν η αυξημένη χρήση της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής, είτε λαπαροσκοπικής είτε ρομποτικής, η οποία βελτίωσε τα βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα χωρίς να διακυβεύει τα μακροχρόνια ογκολογικά αποτελέσματα ή την επιβίωση. Η χρήση της νεοεπικουρικής χημειοακτινοθεραπείας (θεραπείας πριν την χειρουργική επέμβαση) έχει επίσης βελτιώσει σημαντικά τα αποτελέσματα του καρκίνου του ορθού. Από την άλλη μεριά η εισαγωγή της ολικής νεοεπικουρικής θεραπείας έχει αποδειχθεί πολλά υποσχόμενη στην επίτευξη πλήρους παθολογικής ανταπόκρισης και στην αύξηση των χειρουργικών Ορίων ελεύθερων νόσου. Ελπίδες έχει δώσει και η χρήση της ανοσοθεραπείας στη θεραπεία του προχωρημένου καρκίνου του ορθού.
Μια πολύ σημαντική μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο έγκριτο περιοδικό JAMA Oncology (Trends in the Characteristics, Treatment, and Outcomes of Rectal Adenocarcinoma in the US From 2004 to 2019. A National Cancer Database Analysis. doi:10.1001/jamaoncol.2022.6116), συμπεριέλαβε 318548 ασθενείς που διαγνώστηκαν με καρκίνο (αδενοκαρκίνωμα) του ορθού. Τα δεδομένα των ασθενών αυτών από την Εθνική Βάση Δεδομένων για τον Καρκίνο, η οποία περιλαμβάνει δεδομένα από περισσότερα από 1500 νοσοκομεία των Η.Π.Α, κάλυψαν μια περίοδο μελέτης 16 ετών (2004-2019). Οι ασθενείς αυτοί είχαν μέση ηλικία τα 63,5 έτη ενώ το περίπου 60% ήταν άνδρες και το 40% γυναίκες. Ένα ενδιαφέρον στοιχείο της μελέτης αυτής ήταν ότι περίπου το 15% των ασθενών ήταν κάτω των 50 ετών.
Ο σκοπός της μελέτης αυτής ήταν να αξιολογηθεί εάν αλλαγές στα χαρακτηριστικά του όγκου και στις μεθόδους θεραπείας συσχετίστηκε με σημαντικές αλλαγές στα αποτελέσματα, δηλαδή στην επιβίωση.
Η μελέτη αυτή κατά τα αλλά κατέδειξε κάποια πολύ σημαντικά ευρήματα, όπως:
- μια θεραπευτική τάση αυξημένης χρήσης χημειοθεραπείας, ακτινοχημειοθεραπείας και ανοσοθεραπείας
- αύξηση των χειρουργικών επεμβάσεων που διατηρούν τους σφιγκτήρες μύες και αποφεύγουν τη μόνιμη χρήση κολοστομιας.
- η χρήση της ανοικτής χειρουργικής μειώθηκε κατά 50% (από 60% σε 30%) από το 2004 εώς το 2019
- η χρήση της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής αυξήθηκε ενώ η χρήση της ρομποτικής χειρουργικής αυξήθηκε από περίπου 5% σε περίπου 28% τα τελευταία χρόνια της μελέτης
- ο χρόνος μεταξύ της διάγνωσης και της οριστικής χειρουργικής επέμβασης αυξήθηκε κατά μέσο όρο 33 ημερών λόγω της αυξημένης χρήσης προεγχειρητικών θεραπειών
- η μετεγχειρητική νοσηλεία μειώθηκε κατά 2 ημέρες.
- Ίσως το σημαντικότερο εύρημα αυτής της μελέτης ήταν η αύξηση της επιβίωσης από περίπου 6,9 έτη σε 7,6 έτη.
Συμπερασματικά τα ευρήματα αυτής της μελέτης έχουν μεγάλη κλινική σημασία για τη αντιμετώπιση του καρκίνου του ορθού. Οι βελτιώσεις που παρατηρήθηκαν τόσο στα βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα όσο και στην επιβίωση των ασθενών που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο του ορθού μπορεί να οφείλονται στις αλλαγές των θεραπευτικών σχημάτων που ακολουθήθηκαν. Η συνεχής βελτίωση των αποτελεσμάτων θα απαιτήσει περαιτέρω εξελίξεις και αντίστοιχες βελτιώσεις στις ακολουθούμενες θεραπείες.
