Πιο συγκεκριμένα η πρώτη μελέτη, η μελέτη OPRA (Organ Preservation in Patients With Rectal Adenocarcinoma Treated With Total Neoadjuvant Therapy, Julio Garcia-Aguilar et al. Journal of Clinical Oncology 2022;40 (23)) αξιολόγησε επιπροσθέτως την αποτελεσματικότητα μιας στρατηγικής παρακολούθησης και αναμονής (watch and wait) για την επίτευξη της διατήρησης οργάνου, δηλαδή του ορθού, σε ασθενείς με τοπικά προχωρημένο καρκίνο του ορθού που λαμβάνουν θεραπεία με ολική νεοεπικουρική θεραπεία (total neoadjuvant treatment). Σε αυτήν την προοπτική, τυχαιοποιημένη μελέτη φάσης ΙΙ, αξιολογήθηκαν τα αποτελέσματα 324 ασθενών με αδενοκαρκίνωμα ορθού σταδίου II ή III, οι οποίοι υποβλήθηκαν είτε σε θεραπεία με επαγωγική (εισαγωγική) χημειοθεραπεία ακολουθούμενη από χημειοακτινοθεραπεία (INCT-CRT) ή χημειοακτινοθεραπεία ακολουθούμενη από χημειοθεραπεία ενοποίησης (CRT-CNCT). Μετά από την χορήγηση της νεοεπικουρικής θεραπείας οι ασθενείς είτε υποβλήθηκαν σε χειρουργική αντιμετώπιση με ολική μεσοορθική εκτομή ή σε παρακολούθηση και αναμονή με βάση την απόκριση του όγκου. Οι ασθενείς και στις δύο ομάδες έλαβαν 4 μήνες χημειοθεραπείας και ακτινοβολίας σε συνδυασμό είτε με συνεχή έγχυση φθοριοουρακίλης ή καπεσιταβίνης κατά τη διάρκεια της ακτινοθεραπείας. Η μελέτη σχεδιάστηκε ως δύο αυτόνομες μελέτες με πρωταρχικό τελικό σημείο και για τις δύο ομάδες την επιβίωση χωρίς νόσο (Disease Free Survival), σε σύγκριση με βάση ιστορικά δεδομένα. Το δευτερεύον τελικό σημείο ήταν η επιβίωση χωρίς χειρουργική αντιμετώπιση, δηλαδή την ολική μεσοορθική εκτομή.
Η ελεύθερη νόσου επιβίωση στα 3 χρόνια ήταν 76% και για τις δύο ομάδες ασθενών, το οποίο ήταν παρόμοιο με το ιστορικό ποσοστό επιβίωσης που ήταν 75%. Η ελεύθερη μεσοορθικής εκτομής επιβίωση στα 3 χρόνια ήταν 41% στη πρώτη ομάδα και 53% στη δεύτερη ομάδα.
Γενικά δεν υπήρχαν διαφορές ανάμεσα στις δύο ομάδες αναφορικά με την επιβίωση ελεύθερης τοπικής υποτροπής, επιβίωσης ελεύθερης μεταστάσεων ή συνολικής υποτροπής του καρκίνου του ορθού. Οι ασθενείς με καρκίνο του ορθού, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε ολική μεσοορθική εκτομή μετά από επανασταδιοποίηση ή μετά από επανεμφάνιση του όγκου είχαν παρόμοια επιβίωση ελεύθερης νόσου.
Συμπερασματικά, η μελέτη OPRA κατέδειξε ότι η διατήρηση του οργάνου, δηλαδή του ορθού, είναι εφικτή στους μισούς ασθενείς με τοπικά προχωρημένο καρκίνο ορθού, οι οποίοι αντιμετωπίστηκαν με ολική νεοεπικουρική θεραπεία και επιλεκτική στρατηγική παρακολούθησης ή ολική μεσοορθική εκτομή (στη βάση της απόκρισης του καρκίνου του ορθού). Αυτό επιτελέστηκε χωρίς υποβάθμιση της επιβίωσης σε σύγκριση με ασθενείς με καρκίνο ορθού, οι οποίοι αντιμετωπίστηκαν με τη παραδοσιακή νεοεπικουρική θεραπεία, δηλαδή προεγχειρητική χημειοακτινοθεραπεία και ολική μεσοορθική εκτομή. Οι ασθενείς που έλαβαν χημειοακτινοθεραπεία ακολουθούμενη από χημειοθεραπεία ενοποίησης σε τοπικά προχωρημένο καρκίνο ορθού είχαν υψηλότερο ποσοστό διατήρησης του οργάνου. Έτσι οι ασθενείς που είχαν ολική ή σχεδόν ολική απόκριση στη ολική νεοεπικουρική θεραπεία, εφόσον ήταν διατεθειμένοι να ακολουθήσουν ένα αυστηρό πρόγραμμα παρακολούθησης μπορούσαν να διατηρήσουν μία υψηλότερης ποιότητα ζωής χωρίς υποβάθμιση του ογκολογικού αποτελέσματος.
H δεύτερη τυχαιοποιημένη μελέτη, η μελέτη RAPIDO (Short course Radiotherapy followed by Chemotherapy and Surgery Compared to Long-course Chemoradiotherapy and Surgery - A Five-year Follow-up of the RAPIDO Trial. EA Dijkstra et al. Annals of Surgery 2023 January 21, doi:10.1097/SLA.0000000000005799) ανάλυσε το ρίσκο αλλά και τους τρόπους τοπικής υποτροπής στο τοπικά προχωρημένο καρκίνου του ορθού μετά από τη χορήγηση ολικής νεοεπικουρικής θεραπείας στα 5 έτη σε σύγκριση με τα αποτελέσματα της μελέτης στα 3 έτη, τα οποία έχουν ήδη δημοσιευθεί. Η ανάλυση της μελέτης αυτής στα 3 χρόνια κατέδειξε συγκρίσιμα αποτελέσματα μεταξύ της ολικής νεοεπικουρικής θεραπείας και της παραδοσιακής προεγχειρητικής χημειοακτινοθεραπείας.
Συνολικά 920 ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν μεταξύ της πειραματικής ολικής νεοεπικουρικής θεραπείας (βραχύ σχήμα ακτινοθεραπείας, χημειοθεραπεία και χειρουργείο) και της παραδοσιακής νεοεπικουρικής θεραπείας (χημειοακτινοθεραπεία, ολική μεσοορθική εκτομή και προαιρετική μετεγχειρητική χημειοθεραπεία).
Η μέση παρακολούθηση ήταν 5,6 χρόνια. Οι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε πειραματική ολική νεοεπικουρική θεραπεία είχαν αυξημένο κίνδυνο τοπικής υποτροπής του καρκίνου του ορθού σε σύγκριση με τους ασθενείς οι οποίοι υποβλήθηκαν στη παραδοσιακή νεοεπικουρική θεραπεία.
Από την άλλη μεριά η μείωση στην σχετιζόμενη με τον καρκίνο του ορθού αποτυχία της θεραπείας όσο και η μείωση των ηπατικών μεταστάσεων παρέμεινε μετά από 5 χρόνια. Το γεγονός του αυξημένου ρίσκου της υποτροπής του καρκίνου του ορθού στους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε πειραματική ολική νεοεπικουρική θεραπεία επιβάλει τη περαιτέρω βελτίωση της ολικής νεοεπικουρικής θεραπείας στον καρκίνο του ορθού.
